Son güncelleme: 1 sene önce
İsveçliler, bir zamanlar bu alandaki yeniliklere öncülük eden vizyonlarına rağmen, merkez bankası dijital para birimlerini (CBDC) piyasaya sürme konusunda beklediklerinden uzun süreceğinin farkına vardı.
İsveç ulusal bankası Riksbank, gelecekte nakit sonrası dönemde Batılı bir ekonomide nasıl bir yol izleneceğine dair en gelişmiş keşiflerden birini oluşturacak pilot projenin ilk sonuçlarını yayınladı. Sonuçlara göre nakit paranın hızla popülerlikten düşmesi, yalnızca merkez bankası dijital para birimlerinin çözebileceği bir sorun oluşturuyor.
Her ne kadar başarılması istenen durum gerçekten güç olsa da, dünyanın en eski merkez bankası oluşturduğu planın sürekli gerisinde kalıyor. E-kron ile ilgili bir sonraki aşamaya geçilmesi için daha önce 2018 yılını işaret eden Riksbank şimdi ise pilot projenin önümüzdeki yılın başlarına kadar tamamlanamayacağını ve hatta tamamen hazır olmasının 2026’nın sonlarını bulabileceğini söyledi.
Merkez Bankalarına Göre Dijital Paralarda Öncü Olmanın Avantajı Yok
Diğer merkez bankaları da dijital para birimi alanında ilklerden biri olmanın herhangi bir getirisi olacağı düşüncesini açıkça reddettiklerini duyurmuştu. Fed başkanı Jerome Powell da kısa bir süre önce yaptığı açıklamada ABD’nin bu alanda öncü olmamayı tercih ettiğini belirtmişti.
Riksbank’ta dijital para birimi projesini yöneten ekibin başındaki isim Mithra Sundberg de dijital paraların neler yapabileceğinin tam olarak belirlenmeden önce belirli bir teknolojide karar kılmamanın önemli olduğunu söyledi. Bu açıklamalar Riksbank’ın, dijital para birimlerinin nakit paranın yerini almayacağını dolaylı yönden söylemesi şeklinde yorumlandı. Proje devam ederse kullanıma başlanmadan önce tamamen yeni bir hukuki altyapı oluşturulacağı öngörülüyor.
İsveç’te Nakit Para Kullanımı Günden Güne Azalıyor
Bütün bunlarla beraber İskandinavya bölgesinin en büyük ekonomisi olan İsveç’te madeni paralar ve kâğıt banknotlar yavaş yavaş da olsa tükeniyor. McKinsey’nin Küresel Ödeme Raporu’na göre İsveç vatandaşları diğer yedi büyük ekonominin vatandaşlarına göre nakit parayı önemli ölçüde daha az kullandı.
Ancak bazılarına göre nakit para kullanımının azalması dijital para birimlerinin gerekliliğini gösteren önemli bir emare değil. Çünkü diğer bir nakitsiz toplum olan komşu Norveç’te, merkez bankasının yaptığı açıklamaya göre dijital para birimlerinin piyasaya sunulması için acil bir gereklilik bulunmuyor.
Şimdilik Riksbank iki aşamalı model de denilen bir sistem üzerinde çalışıyor. Sisteme göre CBDC’lerin kullanımı bankalar ve ödeme firmaları aracılığıyla gerçekleşecek.