Son güncelleme: 2 hafta önce
Dün kripto ekosisteminde daha önce eşi görülmemiş gelişmelerden biri yaşandı.
Kripto piyasasında yaşanan çöküş, bazı DeFi uygulamalarını ve topluluklarını likidasyona uğramamak için çok ilginç kararlar almaya itmiş görünüyor.
Uygulamamızı indirin, gelişmelerden ilk sizin haberiniz olsun!
Bu kararlardan biri dün Solana tabanlı borç verme uygulaması Solend’te gerçekleşti. Solend’in token sahipleri, büyük bir likidasyon tehdidiyle karşı karşıya kalan büyük bir kullanıcının hesabını geçici olarak devralmak için oy kullandı. Evet yanlış duymadınız. Topluluk platformdaki bir kullanıcının hesabına el koymak için oy kullanmaya sandıklara gitti!
Ondan önceki gün de, MakerDAO, DAI’nin DeFi kripto kredi platformu Aave’ye yatırılmasını ve mint edilmesini durdurmuştu.
Kullanıcıların bankalar gibi aracılar olmadan ticaret yapabilecekleri, birbirlerinden borç alabilecekleri ve birbirlerine borç verebilecekleri DeFi uygulamaları, birbirine bağlı olma eğiliminde oldukları için sıkıntı yaşıyor ve birindeki sorunlar diğerlerini kademeli olarak etkileyebiliyor. Kullanıcılar genellikle bir DeFi platformunda herhangi bir token ödünç almak için teminat olarak başka tokenler ortaya koyar ve sonra bu borç aldığı tokenleri başka bir DeFi platformunda daha yüksek getiri elde etmek için kullanır. Ancak bu işin riski vardır. Kripto piyasası düştüğü zaman, bu teminatlar için “margin call” dediğimi şey gerçekleşir. Peki nedir margin call? Aracı kuruluşun “hesabında yeterli para yok, acil para gönder” çağrısına margin call denir. Eğer ilgili kullanıcı hesabına gerekli parayı ya da tokeni zamanında yatıramazsa, likidasyona uğrar. Bu likidasyona uğrama süreci tamamen otomatiktiktir ve akıllı sözleşmeler tarafından gerçekleştirilir.
Burada küçük ve önemli bir detay var: bu şekilde likidasyona uğrayacak kullanıcılar için akıllı sözleşmeleri ya da botları tetiklemek, tetikleyen kişi ya da kişilere ekstra bonuslar kazandırır. Birçok bot bir pozisyonu tasfiye etmek için rekabet ettiğinden, bu bir blok zincirini çok fazla işlemle tıkayabilir. Bu arada, tasfiye memurları dediğimiz bu botlar tarafından bu tokenlerin dump edilmesi token fiyatlarını daha fazla baskılayarak başka bir likidasyona yol açabilir. Buna “cascading liquidations” deniyor. Belki Türkçe’ye “zincirleme likidasyon” olarak çevirebiliriz.
Solend protokolün kurucusu Twitter üzerinden yaptığı açıklamada kararı savundu ve Solana’nın fiyatı 22 dolara düştüğünde likidasyonun başlayacağını söyledi. Solana şu an 34 dolar civarında. Hazır zaman varken bu tasfiyeyi şimdiden kendilerinin yapmasının daha sağlıklı olacağını söyledi.
3/ their liquidation price is $22.27. we still have a ways to go but want to be ready for the worst case scenario
if the whale were to get liquidated, it'd start with a partial liquidation capped at 20% of the outstanding borrows (~$21M)
— Rooter | Solend (hiring!) (@0xrooter) June 18, 2022
Yukarıdaki gibi bir durumun gerçekleşmesi halinde, ilgili DeFi platformu yaşanan kayıplardan sorumlu tutulabilir ve kullanıcılara geri para ödemesi yapması gerekebilir.
İşte dün Solend topluluğu bu likidasyonun önüne geçmek için blok zincir tarihinde kara bir leke olarak yer alacak bir karara imza attı. Likidasyona uğrama riski olan bir hesaba el koydu!
Çözüm için önerilen ilk teklifte açıklama şu şekildeydi: “Bir dizi robot tasfiyeyi tetiklemek için rekabet etmeye başlarsa, bu, Solana ağını tıkayarak kaosa neden olabilir.”
Solend ekibi, hesabı devralarak, belirli bir alıcıyla tezgah üstü satış (OTC) yoluyla, tasfiye edilen tokenlerin fiyatının daha az etkileneceği şekilde pozisyonu tasfiye etmeye çalışacaktı. Devralınan hesabın sahibi, tasfiye üzerine herhangi bir tokenin satış gelirinden yararlanacaktı.
Bu hareket son derece alışılmadıktı ve ademi merkeziyetçilik konseptiyle ortaya çıkmış olan DeFi normlarının tam tersine bir durumdu.
Burada bir diğer ilginç nokta ise karara oy verenlerden biri yüklü miktarda oy gücüne sahip başka büyük bir hesaptı. Twitter kullanıcıları oylamanın adil olmadığını da söylüyorlardı.
Konuya en sert tepki Avalanche CEO’su Emin Gün Sirer’den geldi. Sirer attığı bir dizi tweetle bu durumu eleştirdi ve şöyle söyledi;
“Takip etmeyenler için açıklamak gerekirse: Bir kullanıcı Solana varlıklarını borç almak için Solana DeFi’yi kullandı. Sorun şu ki, bu kullanıcı likidasyona uğrayabilir, ve bu da zincirleme tasfiyeler yoluyla SOL fiyatını 0’a indirebilir.
İlgili kişiler, pozisyonunu yeniden yapılandırmasını sağlamak için balina ile temasa geçmeye çalıştı. Bu arada balinanın kim olduğunun bilindiğine inanan insanlar var. Tartışmaların nasıl gittiği belli değil, ancak balina kredinin şartlarını değiştirmek istemedi.
Ve birisi, sözleşmede belirtileni yapmak yerine, balinanın pozisyonunu devralıp bu tokenleri tezgah üstü piyasada manuel olarak tasfiye etme gibi parlak bir fikirle geldi.
Daha sonra sistemin uzun süre oylamaya kapalı olduğu sahte bir oylama yapabilmek için özel olarak bir DAO oluşturuldu ve ardından tek bir büyük cüzdan bu teklife evet oyu verdi.
Tebrikler, Solend’in arkasındaki kişiler, TradFi’yi yeniden keşfettiniz, ancak daha fazla adımla ve daha sık ve öngörülemeyen kesintilerle.”
So someone had the bright idea that, instead of doing what the contract says, they will **take over the position of the whale, and liquidate these coins manually through an OTC desk**. This is unprecedented.
— Emin Gün Sirer🔺 (@el33th4xor) June 19, 2022
Özellikle Twitter ve Reddit gibi platformlarda gelen eleştiriler üzerine, bu karardan vazgeçildi ve yeni bir çözüm arayışına girildi. Çözüm için ikinci bir teklif sunuldu.
Solend ekibinden yapılan açıklamaya göre, sunulan ikinci teklif, birincisini geçersiz kılacak ve yönetim oylama süresini bir güne çıkaracak ve ayrıca hesabı devralmayacak.
Teklifte, “Bir günlük oylama süresinin hala kısa olduğunun farkındayız, ancak sistemik riski ve normal kullanıcıların USDC’yi çekemeyeceği gerçeğini ele almak için hızlı hareket etmemiz gerekiyor. Topluluğumuzdan önümüzdeki birkaç gün içinde yönetimde aktif olmasını istiyoruz” denildi.
Oylama sonucuna baktığımızda yeni teklif ezici çoğunlukla kabul edilmiş gözüküyor.
Bakalım piyasada düşüşler yaşandıkça daha neler göreceğiz..